پیشگیری از ابتلا به آب مروارید چشم با استفاده از ویتامین‌های E و C

آب مراورید صفحه‌ای متراکم و ابری است که درعدسی چشم شکل می‌گیرد. آب مروارید زمانی به وجود می‌آید که پروتئین‌های موجود در چشم به شکل توده‌ایی در می‌آیند و از ارسال تصاویر واضح به شبکیه چشم جلوگیری می‌کنند. کار شبکیه بدین شکل است که نور دریافتی از طریق عدسی‌های چشم را به سیگنال تبدیل می‌کند و سپس این سیگنال‌ها را به عصب بینایی می‌فرستد و عصب‌های بینایی این سیگنال‌ها را به مغز منتقل می‌کنند.آب مروارید چشم به آرامی رشد کرده و در نهایت منجر به ایجاد تداخل در دید فرد می‌شود. هرچند که ممکن است هر دو چشم فرد دچار آب مروارید شود اما معمولا آب مراورید آنها بطور همزمان اتفاق نمی‌افتد. بیماری آب مروارید چشم در بین افراد مسن رایج است.

در واقع، از آنجایی که تغییرات به وجود آمده در بینایی آنان بسیار تدریجی اتفاق می‌افتد لذا بسیاری از افراد از داشتن آب مروارید در چشم‌های خود بی‌اطلاع هستند. معمولا آب مروارید هر دو چشم فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما پیشرفت سریع آن در یکی از چشم‌ها امری غیر شایع است. بیماری آب مروارید یک بیماری بسیار شایع است. زمانی که فردی دچار آب مراورید شود امکان انجام فعالیت‌های مورد نیاز آن‌ها در زندگی روزمره یا فعالیت‌های تفریحی به تدریج برای وی دشوار می‌شود. برخی از شایع‌ترین مشکلات آب مروارید شامل داشتن مشکل در رانندگی شبانه، مطالعه، شرکت در فعالیت‌های ورزشی همچون بازی گلف یا سفر به مناطق ناشناخته می‌باشد.

انواع آب مروارید

تمامی کاتاراکت‌ها اساسا تغییری در وضح کلی ساختارهای عدسی هستند اما آنها ممکن‌ است که در سال‌های اولیه‌ی زندگی و یا بر اثر بالا رفتن سن اتفاق بیفتد و ممکن است که قسمت‌های مختلفی از عدسی بیشتر از سایر بخش‌های آنها تحت تاثیر قرار بگیرند. آب مروارید انواع مختلفی دارد و بر اساس محل وقوع و نحوه‌ی رشد آنها در چشم دسته‌بندی می‌شوند.

• آب مروارید هسته‌ای در وسط عدسی اتفاق می‌افتد و موجب زرد و یا قهوه‌ای شدن مرکز و یا هسته‌ی چشم می‌شود.
• آب مروارید کورتیکال شکل گوه است و در اطراف لبه‌های مرکزی عدسی شکل می‌گیرد.
• آب مروارید کپسول پشتی سریع‌تر از دو نوع دیگر تشکیل شده و بر پشت عدسی چشم تاثیر می‌گذارد.
• آب مروارید مادرزادی، که در هنگام تولد و یا در اولین سال تولد شکل می‌گیرد و کمتر نسبت به آب مروارید وابسته به سن از شیوع کمتری برخوردار است.
• آب مروارید ثانویه بر اثر بیماری یا مصرف دارو به وجود می‌آید. بیماری‌هایی که در ایجاد آب مروارید نقش دارند عبارتند از گلوکوم و دیابت. گاهی‌اوقات استفاده از استروئید پردنیزون و داروهای دیگر می‌تواند منجر به ابتلا له آب مروارید شود.
• آب مروارید تروماتیک بعد از آسیب دیدگی چشم ایجاد می‌شود، اما ممکن است که چندین سال پس از بروز حادثه اتفاق بیفتد.
• آب مروارید پرتویی در بیمارانی که برای درمان سرطان خود از پرتو درمانی استفاده می‌کنند، به وجود می‌آید.

علل بروز آب مروارید چیست؟

عدسی چشم عمدتا از آب و پروتئین ساخته شده است. پروتئین‌های خاصی در داخل عدسی مسئول حفظ وضوح بینایی هستند. در طول سالیان سال، ساختارهای این پروتئین‌های عدسی تغییر می‌کند و در نهایت منجر به ایجاد لکه تدریجی در عدسی می‌شود. درموارد نادر، آب مروارید می‌تواند در هنگام تولد یا در اوایل کودکی و بر اثر نقص‌های آنزیمی موروثی و آسیب شدید به چشم اتفاق بیفتد البته جراحی چشم یا التهاب داخل آن نیز می‌تواند باعث ایجاد آب مروارید در اوایل زندگی در فرد شود. عوامل دیگری که ممکن است منجر به ایجاد آب مروارید در یک سنین پایین شوند عبارتند از: قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور فرابنفش، دیابت یا مصرف داروهای خاصی مانند استروئیدهای خوراکی، موضعی و استنشاقی. داروهای دیگری که با تشکیل آب مروارید به شکل ضعیف‌‌تری در ارتباط هستند شامل استفاده طولانی مدت از استاتینها و فنوتیازینها می‌باشد.

علائم آب مروارید

علائم شایع آب مروارید عبارتند از:

• تاری دید
• مشکل دید در شب
• کمرنگ شدن رنگ‌ها
• حساسیت زیاد در برابر نور
• دیدن هاله‌ای در برابر نور
• دو بینی
• نیاز به تغییر مداوم شماره‌ی عینک

پیشگیری از آب مروارید چشم با چه روش‌هایی امکان‌پذیر است؟

رادیکال‌های آزاد باعث آسیب دیدن عدسی و ماکولا (مرکزی کوچک در شبکیه چشم) بر اثر اکسیداسیون می‌شوند. اکسیداسیون هزاران الکترون نامتعادل را در بدن رها می‌کند. این الکترون‌های ناپایدار باعث آسیب رساندن به سلول‌ها و به ویژه عدسی چشم و ماکولا می‌شود که در آن اکسیداسیون زیادی وجود دارد. حفظ رادیکال‌های آزاد در حالت تعادل در پیشگیری از آب مروارید، دژنراسیون ماکولا، بیماری‌های دژنراتیو، سرطان و مبارزه با پیری بسیار حائز اهمیت است. بخشی از این روند جزء طبیعی از روند پیری به حساب می‌آینداما عوامل دیگر می‌توانند باعث ایجاد آب مروارید زودرس شوند.

در حال حاضر، هیچ راهکار واقعی برای پیشگیری از تشکیل آب مروارید وجود ندارد، بنابراین پیشگیری ثانویه شامل کنترل سایر بیماری‌های چشمی می‌شود که ممکن است منجر به ایجاد آب مروارید شود و به حداقل رساندن عوامل موثر بر کاتاراک نیز می‌تواند احتمال بروز آن را کم کند. اگرچه مطالعات در زمینه‌ی پیشگیری از آب مروارید بی‌نتیجه باقی مانده‌اند اما بسیاری از پزشکان بر این باورند که استراتژی‌هایی وجود دارد که می‌توان به کمک آنها احتمال خطر ابتلا به آب مروارید را کاهش داده و سلامت کلی چشم را حفقظ کرد. برخی از این استراتژی‌ها عبارتند از:

به‌طور منظم به چشم پزشک مراجعه کنید

حتی اگر بینایی فرد نیز واضح و سالم باشد باز هم مراجعه به پزشک و معاینه آن بصورت سالانه را در اولویت قرار دهید. مراجعت‌های منظم فرد به چشم پزشک این امکان را فراهم می‌کند تا چشم پزشک بصورت حرفه‌ای چشم فرد را معاینه کرده و به دنبال علائم آب مروارید، گلوکوم، دژنراسیون ماکولا و سایر اختلالات بینایی باشد. تشخیص زودهنگام می‌تواند دید فرد را نجات دهد.

از مواد مغذی تغذیه کنید

حذف یا کاهش انواع قندهای تصفیه شده

مصرف تمامی انواع قندهای تصفیه شده (به ویژه قند سفید و همچنین فروکتوز، ساکارز، کنسانتره آب میوه، مالتوز، دکستروز، گلوکز و کربوهیدرات‌های تصفیه شده) را کاهش داده و یا آن را حذف کنید. این شامل نوشیدنی‌های "طبیعی"  که شامل  قند زیاد از جمله تمام آب میوه‌ها می‌باشد. حتی شکر شیر، لاکتوز موجود در تمام محصولات لبنی نیز می‌تواند در تشکیل آب مروارید نقش داشته باشد زیرا لاکتوز می‌تواند گلوتاتیون و ویتامین C موجود در لنز را از بین ‌ببرد.

افزایش نوشیدن آب

روزانه هشت لیوان آب (ترجیحا آب فیلتر شده یا تصفیه شده) بنوشید. جریان خون بدن تنها می‌تواند در حدود چهار اونس رقیق شود. هنگامی که بیش از چهار اونس آب بصورت یکباره می‌نوشید باعث بیشتر کار کردن کلیه‌ها جهت فیلتر کردن آبی می‌شوید که هیچ فرصتی برای عبور از سیستم لنفاوی و پاک کردن بافت‌های بدن نداشته است. مصرف آب کافی باعث حفظ جریان مواد مغذی به عدسی چشم شده و به دفع مواد زائد و سموم بافت‌ها کمک می‌کند.

افزایش مصرف آنتی اکسیدان‌ها

غذاهای پر از بتا کاروتن، ویتامین C و ویتامین بخورید. این مواد که آنتی اکسیدان‌ها نامیده می‌شوند، اکثر مواد مغذی لازم برای پیشگیری و معکوس کردن روند کاتاراکت را شامل می‌شوند. پیشگیری از آب مروارید تا حد زیادی به افزایش سطح آنتی اکسیدان‌ها مربوط می‌شود. آنتی اکسیدان‌ها یکی از مهمترین مبارزان در برابر رادیکال‌های آزاد، یکی از علل عمده تشکیل آب مروارید، هستند. رژیم غذایی مناسب با مکمل‌های ویتامین‌های آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی می‌تواند به پیشگیری از اکسیداسیون کمک کند لذا تا می‌توانید از غذاهای با آنتی اکسیدان بالا از جمله سیر، پیاز، لوبیا، سبزیجات، کرفس، جلبک دریایی، سیب، هویج، گوجه فرنگی، برنج و پرتقال بخورید.

افزایش مصرف لویتین و زاکسنتین

لویتین و زاکسنتین بخورید چرا که آنها مواد مغذی امیدوار کننده در مبارزه با آب مروارید هستند. لویتین و زاکسنتین تنها کاروتنوئیدهای موجود در چشم هستند. چندین مطالعه‌ی اخیر رابطه‌ی بین این دو مواد مغذی و خطر ابتلا به آب مروارید را بررسی کرده‌اند. این آنتی اکسیدان‌ها در سبزیجات و میوه‌های سبز و قرمز موجود می‌باشند.

کاهش مصرف لبنیات

بعضی از غذاها، به ویژه محصولات لبنی، مشکلات چشم را از طریق ایجاد انسداد سینوسی افزایش می‌دهد که می‌تواند باعث تخریب لنف و تخلیه خون از قسمت چشم‌ها شود. وقتی که لنف و خون نمی‌توانند در داخل و خارج از چشم جریان پیدا کنند، مواد مغذی به چشم نمی‌رسند و سموم و مواد زائد متابولیکی به صورت موثر حذف نمی‌شوند.

ترک سیگار و یا عدم شروع سیگار کشیدن

همه ما می‌دانیم که سیگار سلامتی فرد و کسانی که در اطراف او هستند را در معرض خطر قرار می‌دهد. با این حال، آیا می‌دانید که سیگار بر سلامت چشم نیز تأثیر می‌گذارد؟ تحقیقات نشان می‌دهد که سیگار کشیدن احتمال ابتلا به آب مروارید را تا دو برابر افزایش می‌دهد و میزان این احتمال باتوجه به میزان مصرف سیگار فرد نیز افزایش می‌یابد. سیگار کشیدن باعث تشکیل رادیکال‌های آزاد شده  و سطح آنتی اکسیدان‌ها را در خون کاهش می‌شود. در حال حاضر ما رادیکال‌های آزاد بیشتری نسبت به آنچه که توسط آنتی اکسیدان‌های تسکین دهنده خلع سلاح می‌شود، داریم. این رادیکال‌های آزاد از طریق یک سری واکنش شیمیایی باعث بیماری و پیری بدن فرد می‌شوند.

از چشمان خود در برابر نور خورشید محافظت کنید

هرچند قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به مدت کم برای سلامتی مفید است اما اگر مدت زمان قرار گرفتن در زیر نور آفتاب زیاد باشد فرد را در معرض اشعه‌های فرابنفش خورشید قرار داده و احتمال پیشرفت آب مروارید را افزایش می‌دهد. البته پزشکان توصیه نمی‌کنند که تمام طول روز را در خانه بمانید. مادامی که از خطر قرار گرفتن در معرض نور فرابنفش مطلع باشید، می‌توانید با احتیاط به فضای باز بروید. اشعه‌های خورشید از ابرهای نازک چشم عبور می‌کنند بنابراین در چنین مواقعی گول این را نخورید که هوا ابری است. ساعت‌های پیک روز برای قرار گرفتن در معرض نور خورشید بین ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعد ازظهر یا ساعت ۱۱صبح و ۴ بعد از ظهر است. بعضی از مطالعات ثابت کرده‌اند که قرار گرفتن در معرض نور خورشید بصورت سالیان متمادی احتمال ابتلا به آب مروارید را افزایش می‌دهد لذا به هنگام بیرون رفتن برای مدت طولانی حتما از کلاه‌های با لبه‌ی بزرگ و عینک آفتابی دارای برچسب محافظت در برابر نور فرابنفش استفاده کنید. استفاده از عینک آفتابی در طول روز ممکن است احتمال ابتلا به آب مروارید یا مشکلات شبکیه را کاهش دهد. برخی از عینک‌های آفتابی می‌توانند نور اشعه‌ی فرابنفش را فیلتر کرده و باعث کاهش تابش اشعه مضر آن شوند و حتی می‌توانند روند پیشرفت آب مروارید را کاهش دهند.

دیابت خود را کنترل کنید

مطالعات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض ابتلا به کاتاراکت هستند. به همین دلیل حفظ میزان قند خون در حد طبیعی هم برای سلامتی کلی و مهم سلامت بینایی فرد بسیار مهم است.

از مصرف داروهای کورتیکواستروئید برای هر دوره زمانی اجتناب کنید

استفاده طولانی مدت از استروئیدهای خوراکی علت شناخته شده آب مروارید است. با این حال، مطالعات درمورد اینکه آیا استروئید‌های استنشاقی و اسپرهای بینی باعث افزایش خطر ابتلا به آب مروارید می‌شوند، با یکدیگر در تناقض هستند. همیشه هنگام شروع یک رژیم دارویی با پزشک خود درباره عوامل خطر مشورت کنید. اقدامات خود مراقبتی بتواند برای مدت زمان کوتاهی چاره‌ساز باشد اما اگر آب مروارید پیشرفت کند ممکن است وضعیت بینایی فرد بدتر هم شود. اگر از بین بینایی شروع به ایجاد اختلال در فعالیت‌های روزمره‌ی فرد می‌کند در اینصورت حتما با یک متخصص چشم پزشکی مشورت کنید تا اطلاعات بیشتری درباره جراحی آب مروارید کسب کنید.

وزن خود را در حالت تعادل نگه دارید

فعالیت‌های جسمانی باعث بهبود جریان و گردش خون در بافت‌های چشم شده و سموم را چشم دور نگه می‌دارد.